مودت اهل بیت (ع) ، کارت ورود به بهشت

 نقش دوست داشتن در زندگی انسان بسیار تعیین‌کننده و تأثیر گذار است.مهم‌ترین ویژگی محبّت آن است که اندیشه، گفتار و کردار محب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مسیر حرکت او را مشخّص می‌کند و وی را به محبوب مانند می‌سازد. لذا می‌بینیم کسی که دوستدار دنیا است دنیایی، و کسی که دوستدار خداوند است خدایی زندگی می‌کند.

مودت اهل بیت (ع) در قرآن

در قرآن آیه‌ای است که به صراحت بر ضرورت مودت و دوستداری خویشان پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) پای می‌فشاند، و آن آیه 23 سوره شوری است که می‌فرماید: (قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی (. یعنی: «بگو از شما مزدی بر رسالت نمی‌خواهم به جز مودت نسبت به خویشان».

به راستی این چگونه مودتی است که از نگاه قرآن مزد رسالت پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) به شمار رفته است؟!

و این خویشان کیانند که مودتشان از این اهمّیت برخوردار است و چنین عنوان خطیری دارد؟!

منابع تفسیری، تاریخی و روایی شیعه و اهل سنّت مراد از خویشان را عترت و اهل بیت پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) معرّفی کرده‌اند؛ همانان که پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آ له) بارها آنان را چون خویشتن خواند و مردمان را از آزارشان نهی فرمود.

احمد بن حنبل،( مسند احمد، 1/286) بخاری،( صحیح بخاری، 4/154 و 6/37) ترمذی،( سنن ترمذی، 5/54) نسائی(سنن نسائی، 6/ 453) و دیگران(جامع البیان، 25/31) روایت کرده‌اند که منظور از «قربی» در آیه مودّت، آل محمّد (صلّی الله علیه و آ له) هستند.

ابن عباس در خبری می‌گوید: هنگامی که این آیه نازل شد، مردم گفتند: ای رسول خدا! این خویشان شما که مودت آنان بر ما واجب گردیده است چه کسانی هستند؟ فرمود: علی، فاطمه و فرزندانشان.( نظم درر السمطین، ص23؛ مجمع الزوائد، 7/103و 9/186؛ معانی القرآن، 6/310)

طبیعی است که مقصود از قربی نیز مانند اهل بیت نمی‌تواند همه خویشان پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) باشد؛ چرا که در میان آنان کسانی به چشم می‌خورند که با توجّه به عمل کرد نادرستشان به سختی می‌توان به آنان علاقه‌مند بود.

این حقیقتی قابل درک است که نمی‌توان مودّت و دوست داشتن کسی را صرفاً با اتکا به خویشاوندی او با پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) واجب، و مزد رسالت دانست.

بنی‌عباس با تکیه بر همین خویشاوندی با پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) به قدرت رسیدند و با وجود همین خویشاوندی صحنه‌های تاریکی را در تاریخ اسلامی به نمایش گذاشتند.

برخی از دشمنان سرسخت پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) در مکه نیز از خویشاوندان نزدیک آن حضرت بودند. در رأس آنان می‌توان به ابو لهب اشاره کرد که عموی پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) بود، اما در نکوهش او صریحاً آیات، بلکه سوره کاملی نازل شد.

بنا بر این، صحیح آن است که منظور از قربی را همان عترت معصوم پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) و ائمه اهل بیت (علیهم السلام) بدانیم  .

ب ـ مودت اهل بیت (ع) در سنت

از جمله مستندات شیعه برای وجوب مودت اهل بیت (علیهم السلام) احادیث نبوی است. احادیثی چون: «عنوان صحیفة مؤمن حب علی بن أبی‌طالب است»؛( ینابیع المودة ،2/78) و «اگر مردم بر حب علی بن ابیطالب جمع می‌شدند خداوند آتش را نمی‌آفرید»،( المناقب خوارزمی، ص 68؛ القندوزی ، ینابیع المودة ، 2/290) نمونه‌هایی از این احادیث هستند.

عبدالله بن مسعود روایت کرده است که پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) فرمود: «آنکه گمان کرده به من و آنچه آورده‌ام مؤمن است در حالی که علی را دوست نمی‌دارد، دروغ گو ست و مؤمن نیست».( المناقب خوارزمی، ص66)

و ابوذر از پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) روایت کرده است که در ضمن حدیثی فرمود: «حبّ علی ایمان و بغض او نفاق و نگاه به او رأفت و مودتش عبادت است».( کشف الغمة ، 1/92)

مشهور است که صحابه در زمان پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) منافقان را با نفرتشان از علی (علیه‌السلام) می‌شناختند.( سنن ترمذی، 5/298) این امر مبتنی بر سخن پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) درباره علی (علیه‌السلام) بود که تأکید می‌فرمود جز مؤمن آن حضرت را دوست نمی‌دارد و جز منافق از او بیزاری نمی‌جوید.( مسند احمد، 1/95،1/128؛ سنن ترمذی، 5/306)

در رابطه با محبّت فاطمه (علیها السلام) و امام حسن و امام حسین نیز احادیث فراوانی رسیده است. به عنوان نمونه، از پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) روایت شده که فرمود: «فاطمه بانوی زنان بهشت است».( مسند احمد، 3/80، 5/391؛ صحیح بخاری، 4/209)

و فرمود: «فاطمه پاره تن من است هر که او را به خشم آورد من را به خشم آورده است».( صحیح بخاری، 4/210)

و فرمود: «هر که حسن و حسین را دوست بدارد من را دوست داشته، و هر که آن دو را دشمن دارد من را دشمن داشته است».( مسند احمد، 2/288، 2/440)

احادیث فراوانی که با چنین مضامینی وارد شده‌اند، همگی مودت اهل بیت (علیهم السلام) را واجب می شمارند. تولی و تبری که در مذهب شیعه مطرح است چیزی جز همین نیست. شیعه در عمل به همین آیه مودّت و احادیث نبوی کسانی که به اهل‌بیت پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) محبت می‌ورزند را دوست می‌دارد و از کسانی که بنای دشمنی با آنان نهاده‌اند بیزار است.

پس تولی و تبری در میان شیعه نه یک ابراز احساسات سطحی و عواطف شخصی، که یک موضع‌گیری عبادی و سیاسی است، که ریشه در کتاب خدا و سنت پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) دارد.

آثار مودّت اهل بیت (علیهم السلام)

نقش دوست داشتن در زندگی انسان بسیار تعیین‌کننده و تأثیر گذار است.مهم‌ترین ویژگی محبّت آن است که اندیشه، گفتار و کردار محب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مسیر حرکت او را مشخّص می‌کند و وی را به محبوب مانند می‌سازد. لذا می‌بینیم کسی که دوستدار دنیا است دنیایی، و کسی که دوستدار خداوند است خدایی زندگی می‌کند.

قرآن کریم با اشاره به این واقعیت می‌فرماید:(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذِینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّه(؛(بقره/165)یعنی: «برخی مردم غیر از خدا انبازانی می‌گیرند که آنان را مانند خدا دوست می‌دارند، در حالی که ایمان آورندگان بیشترین دوست داشتن را نسبت به خدا دارند».

و در آیه دیگری درباره آثار و لوازم دوست داشتن می‌فرماید: ( قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ(؛(آل عمران/31) یعنی: «(ای پیامبر!) بگو اگر مرا دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد».

معنای این آیه آن است که دوست داشتن پیامبر (صلّی الله علیه و آ له) زمانی ثمربخش خواهد بود که به پیروی از آن حضرت بیانجامد.

تبعاً دوست داشتن اهل بیت (علیهم السلام) نیز از این قاعده مستثنا نیست و باید پیروی از راه و روش آنان را در پی داشته باشد. بی‌تردید تنها چنین دوست داشتنی است که مزد رسالت است، و به تعبیر زیبای اهل بیت (علیهم السلام) «آیا دین جز چنین دوست داشتنی است»؟!( اشاره به حدیث زیبا و ژرف: "وَ هَلِ الدّین إِلاّ الْحُبّ"؟! (المحاسن، 1/263؛ کافی، 8/80))

مودت اهل‌البیت ، شاخصه‌ای برای بهشتیان

یکی از شاخصه‌های بهشتیان طبق آیات و روایات را مودت اهل بیت (علیهم السلام) ذکر کرد . محبت اظهار عاشقی و صورت تلاش در راه عاشقی است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند : "خروجی رسالت من جز مودت فی القربی نیست" در حقیقت می‌توان گفت که مودت کارت ورود به بهشت است.

ماه رمضان فرصتی برای گفتگو با اهل بیت(ع) است

ما فکر می‌کنیم گریه کردن برای ائمه اطهار(علیهم السلام) در سالروز وفات آن‌ها و شادی در سالروز ولادت ایشان یعنی دوست داشتن آن‌ها و این را کافی می‌دانیم. اما آیا تاکنون با ائمه اطهار (علیهم السلام) حرف زدیم و دلتنگ و بی تاب این عزیزان شدیم این ماه فرصت خوبی است که با حال و هوایی که پیدا می‌کنیم به گفتگو و در دل با امام معصوم(علیهم السلام) بپردازیم.

نشانه ورود به میهمانی خدا چیست ؟!

نشانه ورود به میهمانی خدا این است که انسان احساس نیاز به مناجات کند دلتنگ ائمه اطهار(علیهم السلام) شود و غم و غصه بشریت را به خاطر اذیت و آزاری را که به ائمه اطهار و فرزندان آن‌ها روا داشته‌اند بخورد.

شب‌های قدر اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه دل ما تکانی بخورد و بسوزد و در آن اتفاقی در آن بیافتد در این صورت اتصال با مبدأ هستی رخ می‌دهد و شب قدر برای ما محقق می‌شود.

آیا ملائک بر انسان‌ها نزول پیدا می‌کنند ؟!

هر چه سعه‌صدر ما وسیع‌تر شود، ملائک به طور متکامل‌تری بر ما وارد می‌شوند آن‌ها به شک اکمل و اجمل بر قلب رسول خدا و ائمه اطهار(علیهم السلام) وارد شدند اما وقتی قرار است بر ما بر ما نازل شوند یعنی کوچک می‌شوند زیرا ظرفیت ما بسیار کمتر از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و امام معصوم است.

اخذ: تبیان